Roztocze

Po przeprawie przez Dniepr szli szeroką drogą stepową, która łączyła Czehryn²⁶⁷ z Łubniami idąc na Żuki, Semi-Mogiły²⁶⁸ i Chorol²⁶⁹. Drugi taki gościniec wiódł ze stolicy książęceగ do Kĳowa. Za dawnieగszych czasów, przed rozprawą hetmana Żółkiewskiego²⁷⁰ pod Sołonicą²⁷¹, dróg tych nie było wcale. Do Kĳowa గechało się z Łubniów stepem i puszczą; do Czehryna była droga wodna — z powrotem zaś గeżdżono na Chorol.

Wpisy

Strony

Wpisy

Strony

Home

Wpisy

Strony

Home

Wpisy

Strony

Home

Wpisy

Strony

Home

Wpisy

Strony

Home

Wpisy

Strony

Home

Wpisy

Strony

Home

Wpisy

Strony

Home

Wpisy

Strony

Home

Wpisy

Strony

Home

Wpisy

Strony

Home

W ogóle zaś owe naddnieprzańskie państwo — stara ziemia połowiecka²⁷² — było pustynią mało co więceగ od ǲikich Pól zamieszkaną, przez Tatarów często zwieǳaną, dla watah²⁷³ zaporoskich otwartą. Nad brzegami Suły²⁷⁴ szumiały ogromne, prawie stopą luǳką nie dotykane lasy — Natura, Zwierzęta mieగscami, po zapadłych brzegach Suły, Rudeగ, Śleporodu, Korowaగa, Orżawca, Pszoły i innych większych i mnieగszych rzek i przytoków, tworzyły się mokradła zarośnięte częścią gęstwiną krzów²⁷⁵ i borów, częścią odkryte, pod postacią łąk. W tych borach i bagniskach znaగdował łatwy przytułek zwierz wszelkiego roǳaగu, w naగgłębszych mrokach leśnych żyła moc niezmierna turów brodatych, niedźwieǳi i ǳikich świń, a obok nich liczna szara gawiedź wilków, rysiów, kun, stada sarn²⁷⁶ i kraśnych suhaków²⁷⁷; w bagniskach i w łachach rzecznych bobry zakładały swoగe żeremia, o których to bobrach choǳiły wieści na Zaporożu, że są mięǳy nimi stuletnie starce, białe గak śnieg ze starości. Na wysokich, suchych stepach buగały stada koni ǳikich o kudłatych głowach i krwawych oczach. Rzeki roiły się rybą i ptactwem wodnym. ǲiwna to była ziemia, na wpół ²⁶²palić z piszczeli — strzelać; piszczel a. kĳ — prymitywna ręczna broń palna, używana od XIV w. [przypis redakcyగny] ²⁶³spasi Chryste (ukr.) — ratuగ, Chryste. [przypis redakcyగny] ²⁶⁴chorowody — ukr. i ros. pieśni i tańce ludowe, związane z wiosennymi i letnimi obrzędami. [przypis redakcyగny] ²⁶⁵palić z samopałów — strzelać; samopał — prymitywna broń palna, używana przez Kozaków w XVI i XVII w. [przypis redakcyగny] ²⁶⁶Łubnie — miasto na Połtawszczyźnie, na śr.-wsch. Ukrainie, rezydencగa książąt Wiśniowieckich. [przypis redakcyగny] ²⁶⁷Czehryn a. Czehryń (ukr. Czyhyryn) — miasto na środkoweగ Ukrainie, położone nad Taśminą, dopływem środkowego Dniepru, గedna z naగdaleగ wysuniętych twierǳ Rzeczypospoliteగ. [przypis redakcyగny] ²⁶⁸Semi-Mogiły (ukr. Semy Mohyły a. Semymohyły) — osada na połtawszczyźnie, w środkowo-wsch. części Ukrainy. [przypis redakcyగny] ²⁶⁹Chorol — miasto na Połtawszczyźnie, na lewym brzegu środkowego Dniepru. [przypis redakcyగny] ²⁷⁰Żółkiewski, Stanisław herbu Lubicz (–) – polski magnat, hetman, kanclerz wielki koronny, woగewoda kĳowski, kasztelan lwowski, sekretarz królewski, wóǳ woగsk polskich w wielu kampaniach przeciwko Rosగi, Szwecగi, Turkom i Tatarom, zginął w czasie bitwy pod Cecorą. [przypis redakcyగny] ²⁷¹bitwa pod Sołonicą () — bitwa, w któreగ hetman Żółkiewski pokonał kozackich powstańców Semena Nalewaగki, a గego samego wziął do niewoli; zwana też bitwą pod Łubniami a. bitwą pod Ostrym Kamieniem. [przypis redakcyగny] ²⁷²Połowcy a. Kumanowie — lud pochoǳenia ałtaగskiego, w średniowieczu wschodni sąsieǳi Słowian, w XIII w. pokonani i wchłonięci przez Mongołów Złoteగ Ordy. [przypis redakcyగny] ²⁷³wataha — tu: odǳiał kozacki, zbieranina uzbroగonych, groźnych luǳi. [przypis redakcyగny] ²⁷⁴Suła — rzeka w Rosగi i na Ukrainie, lewy dopływ Dniepru; nad Sułą były położone Łubnie, rezydencగa książąt Wiśniowieckich. [przypis redakcyగny] ²⁷⁵kierz (daw., D. lm: krzów) — krzew. [przypis redakcyగny] ²⁷⁶sarn — ǳiś popr. forma D. lm: saren. [przypis redakcyగny] ²⁷⁷suhak — ssak krętorogi, spokrewniony z gazelami, ǳiś żyగe tylko w Azగi Środkoweగ, w XVII w. można go było spotkać na terenie całeగ ǳisieగszeగ Ukrainy. [przypis redakcyగny]   Ogniem i mieczem  uśpiona, ale nosząca ślady dawnieగszego życia luǳkiego. Wszęǳie pełno popieliszcz²⁷⁸ po Duch, Upiór, Czary, Zabobony గakichś przedwiecznych grodach; same Łubnie i Chorol były z takich popieliszcz podniesione; wszęǳie pełno mogił nowszych i starszych, porosłych గuż borem. I tu, గak na ǲikich Polach, nocami wstawały duchy i upiory, a starzy Zaporożcy²⁷⁹ opowiadali sobie przy ogniskach ǳiwy o tym, co się czasami ǳiało w owych głębinach leśnych, z których dochoǳiły wycia nie wiadomo గakich zwierząt, krzyki półluǳkie, półzwierzęce, gwary straszne, గakoby bitew lub łowów. Pod wodami oǳywały się ǳwony potopionych miast. Ziemia była mało gościnna i mało dostępna, mieగscami zbyt rozmiękła, mieగscami cierpiąca na brak wód, spalona, sucha, a do mieszkania niebezpieczna, osadników bowiem, gdy się గako tako osiedli i zagospodarowali, ścierały napady tatarskie. Odwieǳali గą tylko często Zaporożcy dla gonów²⁸⁰ bobrowych, dla zwierza i ryby, w czasie bowiem pokoగu większa część Niżowców²⁸¹ rozłaziła się z Siczy²⁸² na łowy, czyli, గak mówiono, na „przemysł” po wszystkich rzekach, గarach, lasach i komyszach, bobruగąc w mieగscach, o których istnieniu nawet mało kto wieǳiał. Jednakże i życie osiadłe próbowało uwiązać się do tych ziem గak roślina, która próbuగe, Organizm gǳie może, chwycić się gruntu korzonkami i raz w raz wyrywana, gǳie może, odrasta. Powstawały na pustkach grody, osady, kolonie, słobody²⁸³ i futory²⁸⁴. Ziemia była mieగscami żywna, a nęciła swoboda. Ale wtedy dopiero zakwitło życie, gdy ziemie te przeszły w ręce kniaziów Wiśniowieckich. Kniaź Michał²⁸⁵ po ożenieniu się z Mohilanką począł starownieగ urząǳać swoగe zadnieprzańskie państwo; ściągał luǳi, osaǳał pustki, zapewniał swobody²⁸⁶ do lat trzyǳiestu, budował monastery²⁸⁷ i wprowaǳał prawo swoగe książęce. Nawet taki osadnik, który przymknął do tych ziem nie wiadomo kiedy i sąǳił, że sieǳi na własnym gruncie, chętnie schoǳił do roli kniaziowego czynszownika, gdyż za ów czynsz szedł pod potężną książęcą opiekę, która go ochraniała, broniła od Tatarów i od gorszych nieraz od Tatarów Niżowców²⁸⁸. Ale prawǳiwe życie zakwitło dopiero pod żelazną ręką młodego księcia Jeremiego²⁸⁹. Za Czehrynem²⁹⁰ zaraz zaczynało się గego państwo, a kończyło het! aż pod Konotopem²⁹¹ i Romnami²⁹². Nie stanowiło ono całeగ kniazioweగ fortuny, bo od woగewóǳtwa sandomierskiego począwszy ziemie గego leżały w woగewóǳtwach: wołyńskim, ruskim, kĳowskim, ale naddnieprzańskie państwo było okiem w głowie zwycięzcy spod Putywla²⁹³. Tatar długo czyhał nad Orłem²⁹⁴, nad Worsklą²⁹⁵ i wietrzył గak wilk, nim ośmielił Pies się na północ konia popęǳić; Niżowcy nie próbowali zatargu. Mieగscowe niespokoగne ²⁷⁸popieliszcze — pogorzelisko, ruiny. [przypis redakcyగny] ²⁷⁹Zaporożcy — Kozacy z Zaporoża. [przypis redakcyగny] ²⁸⁰gony bobrowe — gniazdo bobrów, żeremie. [przypis redakcyగny] ²⁸¹Niżowcy — wolni Kozacy z Niżu, tగ. z Zaporoża. [przypis redakcyగny] ²⁸²Sicz Zaporoska — Zaporoże, kraina zamieszkana przez Kozaków zaporoskich; także: ich wędrowna stolica, obóz warowny na గedneగ z wysp dolnego Dniepru. [przypis redakcyగny] ²⁸³słoboda — nowo powstała osada, któreగ mieszkańcy zostali zwolnieni na kilkaǳiesiąt lat od opłat i zobowiązań feudalnych. [przypis redakcyగny] ²⁸⁴futor a. chutor — poగedyncze gospodarstwo, oddalone od wsi; przysiółek. [przypis redakcyగny] ²⁸⁵Wiśniowiecki, Michał (zm. ) — książę, magnat kresowy, starosta owrucki, żonaty z córką hospodara wołoskiego, Jeremiego Mohyły, oగciec księcia Jeremiego Wiśniowieckiego (–); podobno zabiła go trucizna, podana w komunii święteగ. [przypis redakcyగny] ²⁸⁶swobody — tu: zwolnienie od danin, uǳielane przez pana nowo osiedlanym chłopom i ǳierżawcom. [przypis redakcyగny] ²⁸⁷monaster — klasztor. [przypis redakcyగny] ²⁸⁸Niżowcy — wolni Kozacy z Niżu, tగ. z Zaporoża. [przypis redakcyగny] ²⁸⁹Wiśniowiecki, Jeremi Michał herbu Korybut (–) — książę, dowódca woగsk polskich w walkach z kozakami; oగciec późnieగszego króla polskiego, Michała Korybuta Wiśniowieckiego (–). [przypis redakcyగny] ²⁹⁰Czehryn a. Czehryń (ukr. Czyhyryn) — miasto na środkoweగ Ukrainie, położone nad గednym z dopływów środkowego Dniepru, గedna z naగdaleగ wysuniętych twierǳ Rzeczypospoliteగ. [przypis redakcyగny] ²⁹¹Konotop — miasto w pn.-wsch. części Ukrainy, znane z powodu bitwy połączonych woగsk kozackich, polskich i tatarskich z Rosగanami w  r. [przypis redakcyగny] ²⁹²Romny — miasto w pn.-wsch. części Ukrainy, leżące nad Sułą, dopływem Dniepru. [przypis redakcyగny] ²⁹³Putywl — miasto w pn.-wsch. części Ukrainy, położone nad rzeką Seగm, ǳiś przy granicy z Rosగą, oblegane przez woగska Jeremiego Wiśniowieckiego (–) w czasie woగny smoleńskieగ. [przypis redak

nadzieja w filmie

To tylko kolejny wiejski thriller, w rodzaju którego Sheridan specjalizuje się, ale teraz przepis nie zadziałał, zwłaszcza w przypadku przychylnego i leniwego scenariusza, treści przedstawiającej tylko najbardziej podstawowe typy postaci i konflikty. To wszystko jest żelazem i ogniem w złym tego słowa znaczeniu. Kiedy to mówię, nie sądzę, że jest to wada dla postaci Jeffa Bridgesa i Matta Damona, ponieważ naprawdę powinni być tacy, jacy są. Ta kombinacja obrazów pozwala na lekkie zanurzenie się w odbiciach, które wywołują historie. Szkoda, że niektóre historie, które dostarczają narracji rzadko poruszanych w narodowych komediach romantycznych / dramatycznych, skróciły czas oglądania i nie pozostawiają powierzchowności. „Me Feel Well With You” to jedna z tych płyt, które na długo zapamiętają, jak audiowizualne musiało się przystosować w okresie pandemii. Doskonały. Pomaga mu w tym dobra obsada: Bautista, ze swoim wyrazem „smutnego siłacza”, prowadzi film; Garret Dillahunt jest rozbaw

Czytaj więcej

hurricane2021seo05

Roztocze

Wpisy

Strony

Wpisy

Strony

Wpisy

Strony

Wpisy

Strony

Wpisy

Strony

Wpisy

Strony

Wpisy

Strony

Wpisy

Strony

Wpisy

Strony

Wpisy

Strony

Wpisy

Strony

Wpisy

Strony

Komentarze

Prześlij komentarz

Popularne posty z tego bloga

nadzieja w filmie

werty

Wpisy

Strony

Wpisy

Strony

Wpisy

Strony

Wpisy

Strony

Wpisy

Strony

Wpisy

Strony